آق مئرات گرگنلی

 

آراز محمد شاعری (آرام) شاهیرینگ چاپ ادیلمه دیک قوشغی لاری

 

آراز محمد شاعری - آرام (1933) 1312 ش- نجی یئلدا کومیش دفه ده دوغلان آراز محمد، اورتا مکتبی کومیش دفه، بندرتورکمن، گورگن و کوممت قاویز شاهرلرنده اوقاپ، موغاللیمچیلیق تربیه بریان یوریته اوقووی (دانشسرائی) تماملاندان سونگ، (1955) 1334 ش- نجی ییلدا ایلکی مازندرانینگ شهسوار شاهرینده سونگ بولسا کوممت قاویزدا موغاللیمچیلیق ادیار. 1336 ش- نجی یئلنگ بهمن آیئندا دوستلاری نئنگ کمگی بیلن "تورکمن رباعی لاری" دیین کتابچاسنی "آرام" (پاراخات) لاقامی بیلن حالق کوپچیلیگینه حودیرله یار.

آراز محمد، مرکزی حوکومتنگ تورکمن حالقینا قارشی آلیپ باریان ظالیم هم ییگرنچ کمسیتمه سیاساتلارینا بویون بولمان شول دسلاپدان اونگا قارشی چیقیش ادیپ باشلایار. (1953) 1332 ش- نجی یئلنگ 29 - نجی (ژوئن) تیر آیئندا ، قاتناشان بیر سیاسی میتینگ ده ، 22 سانی تورکمن بیلن بیله لیکده کوممت قاویزنگ یاراغلی گویچلری طاراپیندان توسساغ ادیلیپ، ایکی یئلی زنداندا و سورگونلیکده گچیار. زنداندان چیقاندان سونگ کوپلنچ ادبی مسئله لره باش قوشوپ، بیر ناچه یاقین دوستی بیلن کلاسیک شاهیرلاری تانیتماغا سینانشیار.

 

"شاهیرینگ تورکمن رباعی لاری" آدلی اثریندن کابیر بیت لر:

 

ساحر واغتی سن هیچ باردینگمی دریا             گوردونگمی گوگه ریپ، نه آرام دریا

بیلدینگمی، سوو دویبی نه غادار غاوغا            سن ینه بیل، منهم شول آرام دریا.

 

شاهیر موندان باشغا بیر یاش تورکمن ییگیدنگ خیاللارنی بیان ادیان "آرزو"  آدلی دستانی بیلن "آتا سوزلر" ییغیندیسنی چاپ اتدیرمک آرزویندا بولیار، اما ظالیم فلک اونگا مای برمان، شاهیرمزی اینگ دیین چاغیندا 40 یاشنگ ایچینده الیمیزدن آلیار. آرازمحمد (1973) 1352 ش- نجی یئلدا، ایش یرینده کوممت قاویزدا یاغتی جهاندان اوتیار. اونونگ مازار داشیندا اوز قوشون قوشغوسیندان شئیله سطر قازیلیپدیر:

 

عشق یولونا جان ساتانلار ساغ بولسون،

غم یولونا داش آتانلار ساغ بولسون،

ایندی اونوپ - اوسن بالالار، بیزدن

"آرام" دییپ آت توتانلار ساغ بولسون.

 

شاهیرینگ "تورکمن روباعی لاری" کتابچاسیندا چاپ ادیلمه دیک قوشغولاریندان کابیر پارچالار:

 

بو باش گونلیک یاشایئشدا نه حوش گچر روزگاریم

آز عمری مینگ دورت پاصیلندا نه قیشیم بللی نه باهاریم.

 

یوره ک بیر ماحره ایلته شیپ، دردی یآتدان چیقارماغا

نه آلداغیچ سالغینیم بآر، نه آی یوزلی بیر نیگاریم.

 

یاشان مکانیندا هر کیم مسگن قلیپ دلبند اونگا

قارار ادیپ توغتاماغا، نه مولکیم بار، نه دیاریم.

 

یولداش سوماق بیر نیچانینگ نه اونگی بللی، نه ایزی

آراسیندا یاشاماغا نه صابریم بار، نه قاراریم.

 

یوره ک ایلکی هواسینا یتیشمانسونگ عصیان ادر،

توغتاتماغینا بیر دم اونی یتیشمه یار اختیاریم.

 

گلجکلردن یوره ک اوزوپ، حاضیر زامانا باقمانی

گچنه حوش بولایین دیسم، یوقدور هیچ حوش یادیگاریم.

 

حوش ناغمالار دوداقلاما بیگانه دیر، بیگانه دیر،

اوتگینلی غاملی غازاللارمنینگ یاریم، منینگ یاریم.

 

اونگشوق گیتاریمینگ چنگی حوش سیمه یگمانی ییتدی،

اونگشیق دگیرمن آستیندا، دانه بولوپ سیندی تاریم.

 

نه قالبی مینگ آرامی بآر، نه کونگلومینگ جآنانی بآر،

بیر عومرومینگ حاصیلیندان، تنها غام دیر، هر نه باریم بار.

 

دوستلار باشی، کا بوزغین، کا جمع بولدی

وپالاری هیچ، یا بولسا کم بولدی،

امما منی هنیز هیچ ترک ادمه دیک،

وپالی یولداشیم تنها غام بولدی.

 

بردی مانگا زهرلی جامی دونیا،

آلدی مندن یاغشیلیق نامی دونیا،

شول جام بیلن، شول نام بیلن من یئنه،

ماخول اوروپدورین پنجامی دونیا.

 

21 مهر1339

  

 

ای یوره گیم، نه خبر سن دیوانه

"سیلانماق" دییپ اود سالیپسینگ جانا

مگر بیلمه یانگمی حاضیر زامانا،

سیلاماق معنیسی بولوپ افسانه.

 

کیمسه بیلدی منی انسانینگ ساندا،

کیمسه قویدی منی شیطانینگ یاندا

کیمسه سایدی منی اوزیندن کیچی

کیمسه منچه بولا بیلسه آرماندا.

 

اونگ گوزینده پری لشتاسان من

مونگ گوزینده بللمشاها شیطان من

حاق گوزینده، نه پری من، نه شیطان،

بلکه سیزلر کیمین، دردلی انسان من.

 

بیر تنیمده منینگ بار ایکی انسان،

گویه بیری پریشته، بیری شیطان،

بیری مطیع حالقا، بیری آزادا،

کونگلوم حایسا مطیع بولماغینا حایران.

 

عشق درد دیسم آی یوزلا من عاشقدان

مال غایغیسی دیسم، شکر یاغشی حال

بیلمه دیم، آرزوم، ایسته گیم نامه،

آرزوم ایسته گیم دردیم، دیلسیز لال.